Χαρακτηριστικά του προγράμματος σπουδών του 2011 για τη γλώσσα στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και γραμματισμός

• Κύριος συγγραφέας: Μανωλοπούλου, Ιωάννα
• Άλλοι συγγραφείς: Φτερνιάτη, Άννα
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2016
• Θέματα: Είδη γραμματισμού; Αναγνωριστικός γραμματισμός; Γραμματισμός δράσης; Κριτικός γραμματισμός; Πολυτροπικότητα; Αναλυτικό πρόγραμμα Γλώσσας; Πρωτοβάθμια εκπαίδευση; Literacy; Recognition literacy; Action literacy; Reflection-critical literacy; Primary education; Multimodality; Language arts curriculum; 372.604 4

Κάθε πρόγραμμα σπουδών για τη διδασκαλία της γλώσσας οφείλει να προσπαθεί να αποτυπώσει σε βάθος τις σύγχρονες διδακτικές θεωρίες και τάσεις. Εδώ και αρκετές δεκαετίες, σύμφωνα με σύγχρονες μελέτες και έρευνες, στο κέντρο της γλωσσικής διδασκαλίας βρίσκεται η έννοια του γραμματισμού στις ποικίλες διαστάσεις που αυτός κατά καιρούς αντιπροσωπεύει. Έτσι, παλαιότερα με τον όρο γραμματισμός αποτυπώνεται ένα μοντέλο γλώσσας στατικό εκτός κοινωνικού πλαισίου, ενώ στη συνέχεια προτάσσεται ο κοινωνικός προσανατολισμός της γλώσσας, όπου το άτομο, ως εγγράμματος πολίτης, έχει τη δυνατότητα να λειτουργεί αποτελεσματικά σε ποικίλα επικοινωνιακά περιβάλλοντα. Οι σύγχρονες συνθήκες απαιτούν τη διαμόρφωση μιας γλωσσικής εκπαίδευσης που θα δίνει ιδιαίτερη αξία στην κριτική διάσταση της γλώσσας. Ο κριτικός γραμματισμός επιδιώκει την ανάπτυξη κριτικών δεξιοτήτων στα άτομα, έτσι ώστε να είναι σε θέση να διαχειρίζονται τη ζωή τους δια του λόγου και να συνδιαμορφώνουν κριτικά το πολιτικό, κοινωνικό και πολιτισμικό γίγνεσθαι. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να μελετήσει τον τρόπο που ορίζεται ο γραμματισμός στο νέο Πρόγραμμα Σπουδών για τη Γλώσσα, που ολοκληρώθηκε και τέθηκε σε πιλοτική εφαρμογή από το 2011 σε συγκεκριμένα δημοτικά σχολεία της ελληνικής περιφέρειας. Ειδικότερα, γίνεται προσπάθεια, με τη μέθοδο της ανάλυσης περιεχομένου, να αναδειχθούν τα χαρακτηριστικά του Προγράμματος Σπουδών, σχετικά με τα είδη γραμματισμού που υπηρετεί, με βάση την ταξινομία της Hasan (1996), δηλαδή τον αναγνωριστικό γραμματισμό, τον γραμματισμό δράσης και τον κριτικό γραμματισμό. Επίσης, συνακόλουθα, να σκιαγραφηθεί η φυσιογνωμία του, όσον αφορά τις διδακτικές προσεγγίσεις που προωθεί. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το Πρόγραμμα Σπουδών του 2011 επιφέρει σημαντικές τομές στη διδασκαλία της γλώσσας. Εδραιώνει σε μεγάλο βαθμό την παιδαγωγική του γραμματισμού με βάση τα κειμενικά είδη, συμπεριλαμβάνει βασικές αρχές των πολυγραμματισμών, δίνοντας έμφαση στην έννοια της πολυτροπικότητας και διανοίγει προοπτικές για μια εκπαίδευση που θα έχει αξιώσεις ανάπτυξης του κριτικού γραμματισμού.