Βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη με τη χρήση εναλλακτικών μορφών τουρισμού στο νομό Μεσσηνίας

• Main Author: Ηλιοπούλου, Δήμητρα
• Other Authors: Τζανουδάκης, Δημήτριος
• Format: Thesis
• Language: Greek
• Published: 2016
• Subjects: Βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη; Εναλλακτικές μορφές τουρισμού; Μεσσηνία; Sustainable tourism development; Alternative forms of tourism; Messinia; 338.479 1

Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε στα πλαίσια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Οικολογία – Διαχείριση και Προστασία Φυσικού Περιβάλλοντος» του τμήματος Βιολογίας Πατρών και σκοπό είχε να μελετήσει τις προοπτικές της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης στο Νομό Μεσσηνίας μέσα από τη χρήση εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Το τουριστικό προφίλ του νομού Μεσσηνίας είναι ο κλασσικός παραθεριστικός τουρισμός (όπως άλλωστε συμβαίνει και με το σύνολο του ελληνικού τουρισμού), ο οποίος αξιοποιεί τα συμβατικά φυσικά πλεονεκτήματα, δηλαδή τον ήλιο και τη θάλασσα. Χαρακτηρίζεται επίσης, από έντονη εποχική και χωρική συγκέντρωση των τουριστικών δραστηριοτήτων. Ωστόσο, αν και ήταν από τους λίγους προορισμούς που δεν είχε ανακαλυφθεί από το μαζικό τουρισμό, η επένδυση της πρώτης «Περιοχής Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης» (Π.Ο.Τ.Α.) στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα στην περιοχή της Πύλου (Costa Navarino), πιστεύεται πως θα αλλάξει ριζικά την εικόνα του νομού. Με το έργο αυτό, η Μεσσηνία βρίσκεται σε τροχιά μετασχηματισμού του κοινωνικοοικονομικού της χαρακτήρα από αμιγώς αγροτική περιοχή σε τουριστική περιοχή μετά την έγκριση του Ειδικού Πλαισίου. Ωστόσο, οι Π.Ο.Τ.Α. συγκεντρώνουν χαρακτηριστικά από τον οργανωμένο μαζικό τουρισμό και τον παραθερισμό. Μελέτες περιπτώσεων ανά τον κόσμο που έχουν ακολουθήσει αυτό το πρότυπο τουρισμού, χωρίς ωστόσο να έχει προηγηθεί σωστός αναπτυξιακός προγραμματισμός, οδήγησαν στην κατάρρευση αυτών των περιοχών, τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό και περιβαλλοντικό επίπεδο. Συνεπώς, δεδομένου ότι η περιοχή της Μεσσηνίας, ούσα ως ένας προορισμός που διανύει τα πρώτα στάδια ανάπτυξής της ως τουριστικός προορισμός, πρέπει να προστατευθεί από την άνευ όρων παράδοσή της στο πρότυπο του μαζικού τουρισμού, ακολουθώντας τις αρχές της αειφορίας να στραφεί στον βιώσιμο τουρισμό. Μάλιστα, σύμφωνα με τη βιβλιογραφική ανασκόπηση, η εφαρμογή αυτού του εγχειρήματος, έχει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας σε νεοαναπτυσσόμενους τουριστικούς προορισμούς, όπως είναι η Μεσσηνία, όπου το σύστημα δεν έχει φτάσει ή ξεπεράσει τα όριά του και έτσι μπορεί να τεθεί ένα διαχειριστικό πλαίσιο ελέγχου του αριθμού των επισκεπτών, με την ανάπτυξη βιώσιμων μορφών τουρισμού, όπως είναι ο οικοτουρισμός, ο αγροτουρισμός, κ.λπ. Όπως προέκυψε, η περιοχή μελέτης έχει όλες τις προδιαγραφές προκειμένου να αναπτύξει ένα τουριστικό προϊόν βασισμένο στις αρχές τις αειφορίας, καθότι αποτελεί μια περιοχή με ιδιαίτερο φυσικό, πολιτισμικό, ιστορικό και αρχαιολογικό πλούτο. Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται η ανάπτυξη ενός πλέγματος εναλλακτικών μορφών τουρισμού (οικοτουρισμό, αγροτουρισμό, γαστρονομικό, καταδυτικό, θρησκευτικό, πολιτιστικό, εκπαιδευτικό, αθλητικό, συνεδριακό και σπηλαιολογικό), που σέβονται το φυσικό περιβάλλον, την κοινωνία, την οικονομία και τον πολιτισμό και στόχος τους θα είναι η διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος, η άμβλυνση της εποχικότητας και της χωρικής ανισοκατανομής, η ανάδειξη και προστασία του φυσικού της πλούτου καθώς επίσης και η άνοδος του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της.