Μελέτη του ρόλου των γονιδιακών αλλαγών των γονιδίων DRD2 και HTR2A ως φαρμακογονιδιωματικοί βιοδείκτες σε Κροάτες ασθενείς με ανθεκτική σχιζοφρένεια

Η σχιζοφρένεια αποτελεί μια ασθένεια που παρουσιάζει μεγάλη ετερογένεια και προσβάλλει περίπου το 1% του γενικού πληθυσμού. Αποτελεί μια αρκετά σοβαρή ψυχωτική διαταραχή και χαρακτηρίζεται, τόσο από θετικά, όσο και από αρνητικά συμπτώματα. Συνήθως, η διάγνωσή της γίνεται αρκετά νωρίς στη ζωή και παρ...

Πλήρης περιγραφή

Λεπτομέρειες βιβλιογραφικής εγγραφής
Κύριος συγγραφέας: Κολλιοπούλου, Αλεξάνδρα
Άλλοι συγγραφείς: Πατρινός, Γεώργιος
Μορφή: Thesis
Γλώσσα:Greek
Έκδοση: 2016
Θέματα:
Διαθέσιμο Online:http://hdl.handle.net/10889/9483
id nemertes-10889-9483
record_format dspace
institution UPatras
collection Nemertes
language Greek
topic Σχιζοφρένεια
Πολυμορφισμοί
Φαρμακογονιδιωματική
Αντιψυχωτικά φάρμακα
Schizophrenia
Single nucleotide polymorphisms
Pharmacogenomics
Antipsychotic medications
616.898 061
spellingShingle Σχιζοφρένεια
Πολυμορφισμοί
Φαρμακογονιδιωματική
Αντιψυχωτικά φάρμακα
Schizophrenia
Single nucleotide polymorphisms
Pharmacogenomics
Antipsychotic medications
616.898 061
Κολλιοπούλου, Αλεξάνδρα
Μελέτη του ρόλου των γονιδιακών αλλαγών των γονιδίων DRD2 και HTR2A ως φαρμακογονιδιωματικοί βιοδείκτες σε Κροάτες ασθενείς με ανθεκτική σχιζοφρένεια
description Η σχιζοφρένεια αποτελεί μια ασθένεια που παρουσιάζει μεγάλη ετερογένεια και προσβάλλει περίπου το 1% του γενικού πληθυσμού. Αποτελεί μια αρκετά σοβαρή ψυχωτική διαταραχή και χαρακτηρίζεται, τόσο από θετικά, όσο και από αρνητικά συμπτώματα. Συνήθως, η διάγνωσή της γίνεται αρκετά νωρίς στη ζωή και παρατηρείται, κυρίως, σε έφηβους και νεαρούς ενήλικες. Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της νόσου φαίνεται να διαδραματίζουν τόσο περιβαλλοντικοί, όσο και γενετικοί παράγοντες. Ωστόσο, οι ακριβείς αιτίες που οδηγούν στη σχιζοφρένεια παραμένουν ακόμα άγνωστες. Η κληρονομική της βάση εκδηλώνεται σε μονοζυγωτικούς διδύμους σε ποσοστό 80%, ωστόσο, η γενετική αρχιτεκτονική της νόσου παραμένει άγνωστη. Ο βασικός άξονας της θεραπείας στηρίζεται στην φαρμακευτική αγωγή με αντιψυχωσικά φάρμακα, εντούτοις, κάποιες φορές, τα αντιψυχωσικά μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες. Τα τελευταία χρόνια γίνονται φαρμακογενωμικές μελέτες σε ασθενείς με σχιζοφρένεια με στόχο την εύρεση γονιδιωματικών αλλαγών που σχετίζονται με την ασθένεια, αλλά και την απόκριση ή μη σε αντιψυχωσικά φάρμακα. Απώτερος σκοπός είναι η εξατομίκευση της θεραπείας και η επίτευξη μέγιστης φαρμακευτικής αποτελεσματικότητας σε συνδυασμό με μείωση των παρενεργειών και της τοξικότητας που μπορεί να προκληθεί. Στην παρούσα μελέτη διευρευνήθηκε ο ρόλος δυο πολυμορφισμών, του rs6313 που εντοπίζεται στο γονίδιο HTR2A και του rs1799978 που εντοπίζεται στο γονίδιο DRD2, όσον αφορά τη συμμετοχή τους στην παθογένεια της σχιζοφρένειας σε Κροάτες ασθενείς. Επιπρόσθετα, αξιολογήθηκαν οι δυο πολυμορφισμοί ως πιθανοί φαρμακογονιδιωματικοί βιοδείκτες. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία και τα δυο γονίδια φαίνεται να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της σχιζοφρένειας. Το γονίδιο HTR2A κωδικοποιεί τον υποδοχέα 5-HT2A. Τα άτυπα αντιψυχωσικά λειτουργούν ως ανταγωνιστές των υποδοχέων αυτών μειώνοντας, τόσο τα αρνητικά, όσο και τα θετικά συμπτώματα της σχιζοφρένειας. Το γονίδιο DRD2 κωδικοποιεί τον υποδοχέα τύπου 2 (D2 υπότυπο). Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η αναστολή της σηματοδότησης αυτών των υποδοχέων ευνοεί την αντιμετώπιση κάποιων θετικών συμπτωμάτων της ασθένειας. Η παρούσα μελέτη αποτελεί την πρώτη μελέτη Κροατών ασθενών και της απόκρισής τους στα αντιψυχωσικά. Σύμφωνα με τα ευρήματά μας, δε βρέθηκε σημαντική στατιστική συσχέτιση των πολυμορφισμών αυτών με την παθογένεια της νόσου, ούτε σε επίπεδο αλληλομόρφων, ούτε σε επίπεδο γονοτύπων. Επιπρόσθετα, δε βρέθηκε σημαντική στατιστική συσχέτιση μεταξύ των δυο πολυμορφισμών και της απόκρισης ή μη των εν λόγω ασθενών στα αντιψυχωσικά. Ωστόσο, θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν το μικρό μέγεθος του υπό μελέτη πληθυσμού. Κρίνεται, λοιπόν, αναγκαία η μελέτη μεγαλύτερου πληθυσμιακού δείγματος για την εξαγωγή αξιόπιστων συμπερασμάτων.
author2 Πατρινός, Γεώργιος
author_facet Πατρινός, Γεώργιος
Κολλιοπούλου, Αλεξάνδρα
format Thesis
author Κολλιοπούλου, Αλεξάνδρα
author_sort Κολλιοπούλου, Αλεξάνδρα
title Μελέτη του ρόλου των γονιδιακών αλλαγών των γονιδίων DRD2 και HTR2A ως φαρμακογονιδιωματικοί βιοδείκτες σε Κροάτες ασθενείς με ανθεκτική σχιζοφρένεια
title_short Μελέτη του ρόλου των γονιδιακών αλλαγών των γονιδίων DRD2 και HTR2A ως φαρμακογονιδιωματικοί βιοδείκτες σε Κροάτες ασθενείς με ανθεκτική σχιζοφρένεια
title_full Μελέτη του ρόλου των γονιδιακών αλλαγών των γονιδίων DRD2 και HTR2A ως φαρμακογονιδιωματικοί βιοδείκτες σε Κροάτες ασθενείς με ανθεκτική σχιζοφρένεια
title_fullStr Μελέτη του ρόλου των γονιδιακών αλλαγών των γονιδίων DRD2 και HTR2A ως φαρμακογονιδιωματικοί βιοδείκτες σε Κροάτες ασθενείς με ανθεκτική σχιζοφρένεια
title_full_unstemmed Μελέτη του ρόλου των γονιδιακών αλλαγών των γονιδίων DRD2 και HTR2A ως φαρμακογονιδιωματικοί βιοδείκτες σε Κροάτες ασθενείς με ανθεκτική σχιζοφρένεια
title_sort μελέτη του ρόλου των γονιδιακών αλλαγών των γονιδίων drd2 και htr2a ως φαρμακογονιδιωματικοί βιοδείκτες σε κροάτες ασθενείς με ανθεκτική σχιζοφρένεια
publishDate 2016
url http://hdl.handle.net/10889/9483
work_keys_str_mv AT kolliopouloualexandra meletētouroloutōngonidiakōnallagōntōngonidiōndrd2kaihtr2aōspharmakogonidiōmatikoibiodeiktessekroatesastheneismeanthektikēschizophreneia
_version_ 1771297195460395008
spelling nemertes-10889-94832022-09-05T09:40:25Z Μελέτη του ρόλου των γονιδιακών αλλαγών των γονιδίων DRD2 και HTR2A ως φαρμακογονιδιωματικοί βιοδείκτες σε Κροάτες ασθενείς με ανθεκτική σχιζοφρένεια Κολλιοπούλου, Αλεξάνδρα Πατρινός, Γεώργιος Πατρινός, Γεώργιος Πουλάς, Κωνσταντίνος Ασημακόπουλος, Κωνσταντίνος Kolliopoulou, Alexandra Σχιζοφρένεια Πολυμορφισμοί Φαρμακογονιδιωματική Αντιψυχωτικά φάρμακα Schizophrenia Single nucleotide polymorphisms Pharmacogenomics Antipsychotic medications 616.898 061 Η σχιζοφρένεια αποτελεί μια ασθένεια που παρουσιάζει μεγάλη ετερογένεια και προσβάλλει περίπου το 1% του γενικού πληθυσμού. Αποτελεί μια αρκετά σοβαρή ψυχωτική διαταραχή και χαρακτηρίζεται, τόσο από θετικά, όσο και από αρνητικά συμπτώματα. Συνήθως, η διάγνωσή της γίνεται αρκετά νωρίς στη ζωή και παρατηρείται, κυρίως, σε έφηβους και νεαρούς ενήλικες. Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της νόσου φαίνεται να διαδραματίζουν τόσο περιβαλλοντικοί, όσο και γενετικοί παράγοντες. Ωστόσο, οι ακριβείς αιτίες που οδηγούν στη σχιζοφρένεια παραμένουν ακόμα άγνωστες. Η κληρονομική της βάση εκδηλώνεται σε μονοζυγωτικούς διδύμους σε ποσοστό 80%, ωστόσο, η γενετική αρχιτεκτονική της νόσου παραμένει άγνωστη. Ο βασικός άξονας της θεραπείας στηρίζεται στην φαρμακευτική αγωγή με αντιψυχωσικά φάρμακα, εντούτοις, κάποιες φορές, τα αντιψυχωσικά μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες. Τα τελευταία χρόνια γίνονται φαρμακογενωμικές μελέτες σε ασθενείς με σχιζοφρένεια με στόχο την εύρεση γονιδιωματικών αλλαγών που σχετίζονται με την ασθένεια, αλλά και την απόκριση ή μη σε αντιψυχωσικά φάρμακα. Απώτερος σκοπός είναι η εξατομίκευση της θεραπείας και η επίτευξη μέγιστης φαρμακευτικής αποτελεσματικότητας σε συνδυασμό με μείωση των παρενεργειών και της τοξικότητας που μπορεί να προκληθεί. Στην παρούσα μελέτη διευρευνήθηκε ο ρόλος δυο πολυμορφισμών, του rs6313 που εντοπίζεται στο γονίδιο HTR2A και του rs1799978 που εντοπίζεται στο γονίδιο DRD2, όσον αφορά τη συμμετοχή τους στην παθογένεια της σχιζοφρένειας σε Κροάτες ασθενείς. Επιπρόσθετα, αξιολογήθηκαν οι δυο πολυμορφισμοί ως πιθανοί φαρμακογονιδιωματικοί βιοδείκτες. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία και τα δυο γονίδια φαίνεται να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της σχιζοφρένειας. Το γονίδιο HTR2A κωδικοποιεί τον υποδοχέα 5-HT2A. Τα άτυπα αντιψυχωσικά λειτουργούν ως ανταγωνιστές των υποδοχέων αυτών μειώνοντας, τόσο τα αρνητικά, όσο και τα θετικά συμπτώματα της σχιζοφρένειας. Το γονίδιο DRD2 κωδικοποιεί τον υποδοχέα τύπου 2 (D2 υπότυπο). Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η αναστολή της σηματοδότησης αυτών των υποδοχέων ευνοεί την αντιμετώπιση κάποιων θετικών συμπτωμάτων της ασθένειας. Η παρούσα μελέτη αποτελεί την πρώτη μελέτη Κροατών ασθενών και της απόκρισής τους στα αντιψυχωσικά. Σύμφωνα με τα ευρήματά μας, δε βρέθηκε σημαντική στατιστική συσχέτιση των πολυμορφισμών αυτών με την παθογένεια της νόσου, ούτε σε επίπεδο αλληλομόρφων, ούτε σε επίπεδο γονοτύπων. Επιπρόσθετα, δε βρέθηκε σημαντική στατιστική συσχέτιση μεταξύ των δυο πολυμορφισμών και της απόκρισης ή μη των εν λόγω ασθενών στα αντιψυχωσικά. Ωστόσο, θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν το μικρό μέγεθος του υπό μελέτη πληθυσμού. Κρίνεται, λοιπόν, αναγκαία η μελέτη μεγαλύτερου πληθυσμιακού δείγματος για την εξαγωγή αξιόπιστων συμπερασμάτων. Schizophrenia is a disease that exhibits great heterogeneity and affects approximately 1% of the general population. It is a severe psychotic disorder and it has both positive and negative symptoms. It is usually diagnosed in early life and it is mostly observed in teenagers as well as young adults. Environmental and genetic factors play an important role in the development of the disease. Nevertheless, the exact causes leading to schizophrenia are still unknown. Its hereditary component appears at a percentage of 80% in monozygotic twins, although the disease’s genetic architecture remains unknown. The mainstay of treatment is antipsychotics. The major drawback against the administration of antipsychotics is the adverse effects they can cause. The last few years, pharmacogenomics studies investigate the role of genomic variants in disease pathobiology as well as drug response upon antipsychotics treatment. In particular, pharmacogenomics targets the optimization of drug therapy, aiming to achieve its maximum efficacy and minimum toxicity. The aim of our study was to investigate the association of two SNPs, namely rs6313 (HTR2A) and rs1799978 (DRD2) with the pathogenesis of the disease as well as the response to antipsychotics. The latter approach aims to evaluate the aforementioned genetic variants as biomarkers of efficacy. According to the literature, both HTR2A and DRD2 seem to play an important role in the development of schizophrenia. The HTR2A gene encodes one of the receptors for serotonin, the 5-HT2A receptor. It seems that atypical antipsychotics antagonize the 5-HT2A receptors, reducing both negative and positive symptoms in schizophrenia. The DRD2 gene encodes the D2 subtype of the dopamine receptor. Several studies have shown that blocking the D2 receptor improves some of the positive symptoms of the disease. This is the first study on Croatian patients and their response to antipsychotics. Our findings indicate that there is no statistical significant association of rs6313 (HTR2A) and rs1799978 (DRD2) with the pathogenesis of the disease, neither in the allele nor genotype level. Furthermore, there is no statistical significant association between the aforementioned genetic variants and drug response. At this point it should be mentioned that the sample size used was sufficient, but maybe not enough to reach statistical significance. Hence, a larger sample size is required to draw safe conclusions. 2016-07-25T07:21:02Z 2016-07-25T07:21:02Z 2015-07 Thesis http://hdl.handle.net/10889/9483 gr 0 An error occurred getting the license - uri. application/pdf