Αγορά φυτικών δρογών στην Πελοπόννησο : βοτανική αναγνώριση, μελέτη και αξιολόγηση των συνιστωμένων χρήσεων

• Κύριος συγγραφέας: Πετράκου, Κασσιανή
• Άλλοι συγγραφείς: Λάμαρη, Φωτεινή
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2016
• Θέματα: Φυτικές δρόγες; Πελοπόννησος; Εθνοφαρμακολογική έρευνα; Φαρμακευτικά φυτά; Προτεινόμενες ιατρικές χρήσεις; Medicinal plants; Peloponnesus; Medicinal uses; Herbal market; Ethopharmacology survey; 581.634 094 952 7

Σκοπός της παρούσας ερευνητικής εργασίας είναι να καταγραφούν οι φυτικές δρόγες που πωλούνται στην περιοχή της Πελοποννήσου και οι ιατρικές χρήσεις που προτείνονται από τους πωλητές. Επιπλέον, ζητήσαμε από τους πωλητές να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με τις δρόγες όσον αφορά πληροφορίες όπως κοινές εμπορικές ή τοπικές ονομασίες, την προέλευση τους, δηλαδή αν είναι εισαγόμενα ή εγχώρια, αν η δρόγη είναι εγχώρια αν η συλλογή της γίνεται απευθείας από τη φύση (άγρια) ή από καλλιεργημένες εκτάσεις (καλλιεργούμενα), από ποιο μέρος του φυτού προέρχεται η δρόγη, την οδό χορήγησης, και τέλος τη μέθοδο παρασκευής. Από τα 21 συνολικά καταστήματα που επισκεφθήκαμε, στην έρευνα εντάχθηκαν 13 τελικά. Σε αυτά βρήκαμε συνολικά 103 δρόγες που εντάσσονται βοτανικά σε 50 οικογένειες. Από αυτές τις δρόγες μόνο μία ανήκει στο άθροισμα Pteridophyta, ενώ όλες οι υπόλοιπες ανήκουν στο άθροισμα Spermatophyta. Από τις οικογένειες, η Lamiaceae περιλαμβάνει 18 δρόγες που αντιστοιχεί σε ποσοστό 17,5% του συνόλου των δρογών και ακολουθεί η Asteraceae με 12 δρόγες και η Apiaceae με 7. Από τις 103 δρόγες, οι 22 είναι αποκλειστικά εισαγόμενες ενώ οι υπόλοιπες 81 φύονται στην Ελλάδα. Από αυτές που φύονται στην Ελλάδα 13 προέρχονται αποκλειστικά από καλλιέργεια, 45 προέρχονται αποκλειστικά από συλλογή από τη φύση, ενώ 23 προέρχονται και με τους δύο τρόπους. Σχετικά με το μέρος του φυτού που χρησιμοποιείται, τα φύλλα χρησιμοποιούνται σε 33 δρόγες, τα άνθη σε 22 δρόγες, τα αέρια μέρη που περιλαμβάνουν φύλλα, άνθη και μίσχους σε 30 δρόγες, η ρίζα σε 11, το ρίζωμα σε 6, τα υπόγεια μέρη σε 1, ο καρπός σε 10, οι σπόροι σε 10, ο φλοιός σε 8 και τέλος, 2 δρόγες προέρχονται από στίγματα. Σχετικά με τη μέθοδο παρασκευής, 50 δρόγες παρασκευάζονται ως εγχύματα, 26 ως αφεψήματα και 26 και με τους δύο τρόπους. Μόνο μία δρόγη δεν προτείνεται για χορήγηση από το στόμα. Για εξωτερική χρήση, ως πλύσεις προτείνονται 14 δρόγες και 25 ως καταπλάσματα. Για χρήσεις ως εισπνοές προτείνονται 6 δρόγες, για στοματικές πλύσεις 13 δρόγες, για κολπικές πλύσεις 2 δρόγες, για οφθαλμικές πλύσεις 2 και οφθαλμικά καταπλάσματα 2. Οι προτεινόμενες ιατρικές χρήσεις διακρίθηκαν σε 13 συστήματα. Πιο αναλυτικά για το γαστρεντερικό προτάθηκαν 70 δρόγες, για το καρδιαγγειακό 28, για το αναπνευστικό 49, για μεταβολικές ή ενδοκρινικές νόσους 33, για νευροψυχιατρικές νόσους 34, για το γεννητικό σύστημα 32, για το ουροποιητικό 34, για δερματολογικές νόσους 43, για νόσους του στόματος 20, των οφθαλμών 5 , για συστημικές νόσους 36, ως προσαρμογόνα 33, και τέλος προτάθηκαν 5 για νόσους που δεν εντάσσονται σε κανένα από τα παραπάνω συστήματα. Συγκρίνοντας τις προτεινόμενες ιατρικές χρήσεις για κάθε δρόγη με αυτές που προτείνει ο Ευρωπαικός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA, European Medicines Agency), διαπιστώνουμε ότι υπάρχει ταύτιση αλλά οι χρήσεις που προτείνονται από τους πωλητές είναι περισσότερες και για πολλές από αυτές δεν υπάρχουν αποδείξεις ή επίσημες αναφορές. Συμπερασματικά, η παρούσα ερευνητική εργασία συμβάλλει στη επιστήμη της εθνοφαρμακολογίας για την περιοχή της Πελοποννήσου. Απώτερος στόχος της εθνοφαρμακολογίας και της έρευνας μας είναι να βρεθούν δρόγες με πιθανή ιατρική χρήση για περαιτέρω έρευνα με τελικό στόχο την ανάπτυξη νέων φαρμάκων. Παρόμοιες έρευνες έχουν πραγματοποιηθεί για άλλες περιοχές της Μεσογείου όπως το Ισραήλ, η Ιορδανία, η περιοχές Μερσίνα και Αντάνα στην Τουρκία, την Κύπρο και στον Ελλαδικό χώρο στη Θεσσαλονίκη.