Περίληψη: | Τα νανοϋλικά παρουσιάζουν μεγάλο εύρος εφαρμογών σε πολλά πεδία, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται και η βιοχημεία. Με βάση τη διαπιστωμένη αντικαρκινική δράση της ηπαρίνης σε αρκετές νεοπλασίες, τα τελευταία χρόνια γίνεται έντονη έρευνα περί των νανο-σκευασμάτων των γλυκοζαμινογλυκανών και ιδιαίτερα εκείνων της ηπαρίνης και θειικής ηπαράνης, με σκοπό τη λεπτομερή διερεύνηση της δράσης τους. Επίσης, η μελέτη της δράσης των πρωτεογλυκανών θα δώσει σημαντικές πληροφορίες για την πιθανή χρήση τους ως αντικαρκινικοί παράγοντες με μορφή νανο-σχηματισμών στο μέλλον.
Προκαταρκτικά στοιχεία του εργαστηρίου μας έδειξαν ότι οι νανο-ηπαρίνες μπορεί να αναστείλουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων και τη διηθητική/μεταστατική ικανότητά τους, αλλά και ότι επηρεάζουν την ενεργοποίηση του πρωτεασώματος. Ο στόχος της μεταπτυχιακής αυτής διατριβής ήταν διπλός, και συγκεκριμένα να γίνει βιοχημική και τοξικολογική αξιολόγηση σε κυτταρικό και μοριακό επίπεδο: 1) της δράσης των νανο-παραγώγων ηπαρίνης σε κύτταρα καρκίνου του μαστού, και 2) της δράσης της λουμικάνης σε διάφορες καρκινικές κυτταρικές σειρές.
Στο πρώτο μέρος, εξετάστηκε κατά πόσον επηρεάζεται η πρόκληση ανοσολογικής απόκρισης και οδηγεί σε απόπτωση (pro-apoptosis/necrosis). Βρέθηκε ότι οι νανο-ηπαρίνες προκαλούν μεταβολές στην έκφραση σημαντικών ρυθμιστών του μικροπεριβάλλοντος του όγκου, συμπεριλαμβανομένων των μεταλλοπρωτεϊνασών και του συστήματος ενεργοποίησης του πλασμινογόνου (uPA). Επιπλέον, οι νανο-ηπαρίνες προκαλούν ανοσολογική απόκριση, μέσω της ρύθμισης της έκφρασης των γονιδίων ιντερλευκινών IL-6 και -8, που εμπλέκονται στην καταστολή του καρκίνου και την εξέλιξη, αντίστοιχα.
Στο δεύτερο μέρος, πραγματοποιήθηκε μελέτη διαφόρων κυτταρικών σειρών καρκίνου του μαστού, γονιδιακά μετασχηματισμένων με καταστολή του οιστρογονοϋποδοχέα-α (ERα), καθώς πρόσφατα αποδείχτηκε πως η καταστολή αυτή επιφέρει αλλαγές στην ανάπτυξη, τον πολλαπλασιασμό, τη μετάσταση και τη διηθητικότητα, αλλά και την έκφραση διαφόρων συστατικών του εξωκυττάριου χώρου. Επιπρόσθετα μελετήθηκε η δράση της λουμικάνης σε κύτταρα μελανώματος, πριν και κατά τη διαμόλυνσή τους με snail, που οδηγεί σε επιθηλιακό-μεσεγχυματικό μετασχηματισμό. Στοχεύοντας σε καινοτόμους φαρμακολογικούς παράγοντες, αξιολογήθηκε η βιοχημική και τοξικολογική δράση της λουμικάνης στις λειτουργικές ιδιότητες των καρκινικών κυττάρων του μαστού (MCF-7 και MDA-MB-231, πριν και μετά την καταστολή των οιστρογονοϋποδοχέων ERα και ERβ, αντίστοιχα), όσον αφορά την έκφραση και ενεργότητα παραγόντων του εξωκυττάριου χώρου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ισχυρή συσχέτιση της λουμικάνης με το συγκεκριμένο τύπο καρκίνου και τον τύπο του οιστρογονοϋποδοχέα, καθιστώντας την πιθανό αντικαρκινικό παράγοντα στους συμπαγείς όγκους, όπως ο καρκίνος του μαστού και το μελάνωμα.
|