Μελέτη της παρασκευής λιποσωμικών μορφών του νευροστεροειδούς ΒΝΝ-50

• Κύριος συγγραφέας: Τηλιγάδη, Γεωργία
• Άλλοι συγγραφείς: Aντιμησιάρη, Σοφία
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2016
• Θέματα: Λιποσώματα; Συμβατικά λιποσώματα; Υβριδικά λιποσώματα; Κυκλοδεξτρίνες; Liposomes; Conventional liposomes; Hybrid liposomes; Cyclodextrins; BNN-50; 615.19

Τα φυσικά νευροστεροειδή που συντίθενται στον εγκέφαλο, δεϋδροεπιανδροστερόνη (DHEA) και θειϊκός εστέρας δεϋδροεπιανδροστερόνης (DHEA-S) ασκούν νευροπροστατευτική δράση σε αυτόν, τόσο από νευροεκφυλιστικά νοσήματα όσο και από άλλες πιθανές βλάβες. Οι συγκεντρώσεις των ορμονών αυτών (DHEA και DHEA(S)) στον άνθρωπο μειώνονται ραγδαία κατά την τρίτη ηλικία, γεγονός που τις συνδέει με την εκφύλιση των νευρώνων. Σύμφωνα με μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί, ανάμεσα στις κύριες βιολογικές δράσεις της DHEA(S) περιλαμβάνονται η νευροπροστασία, η ανάπτυξη νευριτών, η νευρογένεση και η νευρωνική επιβίωση και απόπτωση. Οι παραπάνω δράσεις καθιστούν τη DHEA(S) κατάλληλη για χορήγηση σε ασθενείς με νευροεκφυλιστικές ασθένειες. Η κλινική χρήση των φυσικών νευροστεροειδών είναι περιορισμένη εξαιτίας της μετατροπής τους σε οιστρογόνα, ανδρογόνα και προγεστίνες που επιφέρουν γενικευμένες παρενέργειες. Γι’ αυτό το λόγο, έχουν συντεθεί χημικά τροποποιημένα στεροειδή με αυξημένη αντι-αποπτωτική, νευροπροστατευτική δράση τα οποία έχουν τέτοια δομή ώστε να γίνεται αναστολή της μετατροπής τους σε οιστρογόνα και ανδρογόνα. Στην παρούσα μελέτη χρησιμοποιήθηκε ένα από αυτά τα συνθετικά παράγωγα, συγκεκριμένα το 17β-spiro[5-androstene-17,20-oxiran]-3β-ol (ΒΝΝ-20 ή BNN-50). Το ΒΝΝ-50 είναι ένα εξαιρετικά λιπόφιλο μόριο με μικρό μοριακό βάρος και πολύ μικρή υδατική διαλυτότητα. Επιπλέον έχει πρόσφατα ευρεθεί (μη-δημοσιευμένα αποτελέσματα), ότι έχει πολύ μικρό χρόνο ημιζωής στο αίμα, μετά από ενδοφλέβια ένεση (σε ποντίκια). Τα παραπάνω χαρακτηριστικά καθιστούν πολύ δύσκολη τη χορήγησή του. Για να επιλυθεί το συγκεκριμένο πρόβλημα, μελετήθηκε η μορφοποίηση του μορίου σε υβριδικά λιποσώματα φαρμάκου-σε-κυκλοδεξτρίνη-σε-λιπόσωμα. Για να διαπιστωθεί εάν τα υβριδικά λιποσώματα ενσωματώνουν περισσότερο φάρμακο και με πιο σταθερό τρόπο, παρασκευάστηκαν (και μελετήθηκαν παράλληλα) και συμβατικά λιποσώματα. Πιο συγκεκριμένα πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω μελέτες: - Ενσωμάτωση του ΒΝΝ-50 στη λιποσωμική μεμβράνη SUV λιποσωμάτων (συμβατικά λιποσώματα) - Παρασκευή συμπλοκών του ΒΝΝ-50 με διάφορες κυκλοδεξτρίνες (HP-β-CD, CRYSMEB, SBE7-β-CD, Methyl-β-CD) προκειμένου να προσδιοριστεί η κυκλοδεξτρίνη με τη μεγαλύτερη ικανότητα εγκλωβισμού του ΒΝΝ-50 - Ανάπτυξη υβριδικών λιποσωμάτων, δηλαδή λιποσωμάτων που στην εσωτερική τους κοιλότητα εγκλωβίζουν υδατοδιαλυτά σύμπλοκα του ΒΝΝ-50 με τις αντίστοιχες κυκλοδεξτρίνες. Τα πειραματικά αποτελέσματα έδειξαν ότι η συμπλοκοποίση BNN-50 / κυκλοδεξτρίνη, οδήγησε σε δραματική αύξηση της υδατικής διαλυτότητας του BNN-50, της τάξης 10^6 (118.243,14%). Επιπλέον, τα συμβατικά λιποσώματα ενσωμάτωσαν μικρές ποσότητες BNN-50 (Φάρμακο) / Λιπίδιο (μοριακές αναλογίες) που κυμαίνονται μεταξύ 0.06 – 0.07, ενώ τα υβριδικά λιποσώματα είχαν σημαντικά αυξημένη ικανότητα εγκλωβισμου με το BNN-50 (Φάρμακο/ λιπίδιο μεταξύ 0.10 – 0.12). Τέλος, οι προκαταρκτικές μελέτες σταθερότητας υποδεικνύουν ότι οι υβριδικές λιποσωμικές μορφές είναι πιθανότατα οι πιο κατάλληλες για in vivo χορήγηση του BNN-50. Απαιτούνται περαιτέρω in vivo μελέτες προκειμένου να διαπιστωθεί εάν οι προτεινόμενες μορφές μπορούν να παρατείνουν το βιολογικό χρόνο ημιζωής του παρόντος νευροπροστατευτικού παράγοντα.