Φυτοχημική ανάλυση taxa του γένους Hypericum

• Κύριος συγγραφέας: Ζέλιου, Κωνσταντίνα
• Άλλοι συγγραφείς: Λάμαρη, Φωτεινή
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2017
• Θέματα: Φυτοχημική ανάλυση; Εκχυλίσματα; Phytochemical analysis; Herbal extracts; Hypericum; 583.624

Το γένος Hypericum L. περιλαμβάνει πάνω από 400 είδη παγκοσμίως, ενώ στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 38 είδη. Το H. perforatum αποτελεί το γνωστότερο είδος από το οποίο προκύπτουν τα εμπορικά διαθέσιμα φυτικά εκχυλίσματα που χρησιμοποιούνται κυρίως λόγω της επουλωτικής και αντικαταθλιπτικής τους δράσης. Τα κυριότερα συστατικά του είναι τα φλαβονοειδή, τα διάφορα καφεοϋλ-κινικά οξέα, οι φλωρογλουκινόλες και οι ναφθοδιανθρόνες. Οι τελευταίες εμφανίζονται σχεδόν αποκλειστικά, μεταξύ των φυτών, στο γένος Hypericum. Όμως και η κατανομή των φλωρογλουκινών είναι σχετικά περιορισμένη. Αυτή η ιδιαιτερότητα σύστασης είναι ένα από τα χαρακτηριστικά του γένους που όμως του προσδίδει και το χαρακτηριστικό της σχετικά δύσκολης ανάλυσης. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η φυτοχημική ανάλυση πέντε taxa του γένους Hypericum και η μεταξύ τους σύγκριση. Τα taxa που επιλέχθηκαν να μελετηθούν φύονται όλα στην Πελοπόννησο και η σύσταση των περισσοτέρων δεν έχει μελετηθεί αρκετά. Αυτά είναι τα H. perforatum ssp. veronense, H. perfoliatum, H. triquetrifolium, H. vesiculosum και H. empetrifolium ssp. empetrifolium. Για τον σκοπό αυτόν, τα παραπάνω αναφερόμενα αυτοφυή taxa συλλέχθηκαν, ξηράνθηκαν, ταυτοποιήθηκαν και εκχυλίστηκαν με διαλύτη την μεθανόλη. Τα μεθανολικά εκχυλίσματα αναλύθηκαν με την χρήση Υγρής Χρωματογραφίας Υψηλής Απόδοσης σε σύζευξη με Ανιχνευτή Συστοιχίας Φωτοδιόδων (HPLC-DAD) και Υγρής Χρωματογραφίας Υπερυψηλής Απόδοσης συνδεδεμένη με Φασματόμετρο Μάζας (UPLC-MS). Η τεχνική LC/MS χρησιμοποιήθηκε για τον ποιοτικό έλεγχος ενώ η τεχνική HPLC, για την εκτίμηση της ποσότητας των κυριοτέρων συστατικών που περιέχονται στα μεθανολικά εκχυλίσματα των πέντε taxa. Η μέθοδος HPLC ανάλυσης, που είχε προηγουμένως αναπτυχθεί και επικυρωθεί από την ερευνητική μας ομάδα, επέτρεψε την ποσοτικοποίηση των ενώσεων: υπερικίνη, ψευδοϋπερικίνη, υπερφορίνη, κερσετίνη, ρουτίνη, υπεροζίτης, ισοκερσιτρίνη, κερσιτρίνη, διαπιγενίνη και χλωρογενικό οξύ. Στο σύνολο των taxa εντοπίστηκαν έξι φαινολικά οξέα, τρεις προανθοκυανιδίνες, δεκαπέντε φλαβονοειδή, τέσσερις ναφθοδιανθρόνες και είκοσι φλωρογλουκινικά παράγωγα. Οι φλωρογλουκινόλες εμφάνισαν την μεγαλύτερη ποικιλότητα, με το H. empetrifolium ssp. empetrifolium να έχει τις περισσότερες και το H. triquetrifolium να ακολουθεί. Ναφθοδιανθρόνες βρέθηκαν στο σύνολο των εξεταζόμενων taxa. Στα taxa H. perforatum ssp. veronense και H. triquetrifolium, τα οποία ανήκουν στην ίδια ομάδα, μοιάζουν μεταξύ τους ποιοτικά αλλά όχι τόσο ποσοτικά. Στα taxa της ομάδας Drosocarpium που εξετάστηκαν εντοπίστηκαν σημαντικές διαφορές, το H. perfoliatum έχει σχετικά απλή ποιοτική σύσταση ενώ το H. vesiculosum έχει τα περισσότερα συστατικά. Στο H. empetrifolium ssp. empetrifolium κυριαρχούν σε συγκέντρωση τα φαινολικά οξέα και όχι τα φλαβονοειδή όπως στα υπόλοιπα taxa. Η σύσταση των taxa που εξετάσαμε χρήζει περαιτέρω διερεύνησης ενώ φαίνεται δυνατή η απομόνωση συστατικών με σκοπό τον χαρακτηρισμό νέων ενώσεων αλλά και η μελέτη της αγχολυτικής, επουλωτικής ή άλλης δράσης τόσο του συνολικού εκχυλίσματος όσο και επιμέρους κλασμάτων ή συστατικών. Αν μια τέτοια δράση αποδειχθεί τότε θα ήταν θεμιτή η καλλιέργεια αυτών των ειδών ή υποειδών.