| Περίληψη: | Λαμβάνοντας υπόψη την ταχεία αύξηση του πληθυσμού των ηλικιωμένων, η παρουσία καταθλιπτικών συμπτωμάτων σε άτομα τρίτης ηλικίας ανάγεται σε σημαντικό πρόβλημα της Δημόσιας Υγείας. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η εκτίμηση της συχνότητας εμφάνισης κατάθλιψης σε κοινοτικό αστικό και ημιαστικό πληθυσμό ηλικιωμένων και η διερεύνηση πιθανής υπό-διάγνωσης της.
Διεξήχθη συγχρονική μελέτη, όπου πληθυσμό στόχο αποτέλεσαν 378 ηλικιωμένα άτομα, οι οποίοι είναι αποδέκτες των υπηρεσιών των τριών Κ.Α.Π.Η. του Δήμου Πάτρας και του μοναδικού Κ.Α.Π.Η. στη Τρίπολη. Σχεδιάστηκε ένα κατάλληλα διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο για την καταγραφή των βασικών δεδομένων, συμπεριλαμβάνοντας τρεις ερωτήσεις του “European Health Interview Survey“ (EHIS) με τις οποίες επιχειρείται να προσδιοριστεί το ποσοστό ατόμων που εμφανίζει χρόνια κατάθλιψη είτε αυτό-αναφερόμενη είτε από ιατρό διαγνωσμένη. Επίσης εφαρμόστηκε σε όλους τους συμμετέχοντες η Ελληνική έκδοση της επικυρωμένης "Γηριατρικής Κλίμακας Κατάθλιψης" (GDS-15) για την εκτίμηση καταθλιπτικών διαταραχών. Η στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων έγινε με το πρόγραμμα SPSS 17.0.
Συμπτώματα κατάθλιψης βάσει του διαγνωστικού εργαλείου GDS-15 εμφανίζει το 48,1% (38,6% μέτρια και 9,5% σοβαρά μορφή) του υπό μελέτη πληθυσμού, ενώ στην ερώτηση του EHIS αν έχουν/είχαν κατάθλιψη απαντά θετικά το 19%, εκ των οποίων το 12,7% δηλώνει να έχει γίνει διάγνωση από ιατρό. Συγκεκριμένα, από τους 162 που δηλώνουν απουσία κατάθλιψης μέλη του Κ.Α.Π.Η. Πάτρας και 106 της Τρίπολης, στο 22,7% και 44,7% αντίστοιχα ανιχνεύθηκε μέτρια και σοβαρή κατάθλιψη. Σε 28 άτομα από την Πάτρα τα οποία δήλωσαν να μην γνωρίζουν εάν πάσχουν/έπασχαν από κατάθλιψη και σε 10 από το Κ.Α.Π.Η. Τρίπολης, ανιχνεύτηκαν καταθλιπτικές διαταραχές στο 60,7% και 90,0% αντίστοιχα.
Συχνότερη εμφανίζεται η κατάθλιψη σε ηλικιωμένους μέλη των Κ.Α.Π.Η. Πάτρας με χρόνια νοσήματα σε σύγκριση με εκείνους που δεν εμφανίζουν συννοσηρότητα (50,8% έναντι 27,5%, p=0,02), στις γυναίκες (54,6% έναντι 37,4%, p=0,027), στους χήρους ή διαζευγμένους σε σύγκριση με τους παντρεμένους (55,6% έναντι 38,9%, p=0,038) και σε άτομα που μένουν μόνα στο σπίτι (62% έναντι 38,1%, p=0,003).
Από τους ελέγχους συσχέτισης προκύπτει ότι η εμφάνιση καταθλιπτικών συμπτωμάτων είναι συχνότερη στις γυναίκες μέλη του Κ.Α.Π.Η. Τρίπολης από ότι στους άντρες (62,9% έναντι 45,5%, p=0,012), στους χήρους, διαζευγμένους ή ανύπανδρους ηλικιωμένους σε σύγκριση με τους παντρεμένους (85,6% έναντι 38,9%, p<0,001), σε συμμετέχοντες που δεν έχουν αποκτήσει παιδιά (91,7% έναντι 49,2%, p<0,001) και σε άτομα με χαμηλό μηνιαίο εισόδημα (<1000Ε) (63,7% έναντι 25,8%, p<0,001). Τέλος η κατάθλιψη ήταν πιο συχνή σε άτομα τρίτης ηλικίας με συν-νοσηρότητα (85,6% έναντι 38,9%, p<0,001) και σε συμμετέχοντες που εμφανίζουν αϋπνία (88,6% έναντι 6,7%. p<0,001)
Εκτός του υψηλού επιπολασμού, η παρούσα μελέτη αποκαλύπτει μια αξιοσημείωτη υπό-ανίχνευση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων στο συγκεκριμένο πληθυσμό των ηλικιωμένων. Ποικίλες παρεμβάσεις είναι απαραίτητες, έτσι ώστε να αυξηθούν τα ποσοστά ανίχνευσης της κατάθλιψης σε πρώιμο στάδιο μεταξύ των ηλικιωμένων, προκειμένου να βελτιωθεί συνολικά η ποιότητα της ζωής τους. Η εφαρμογή της εύχρηστης και σύντομης κλίμακας GDS-15 από ιατρούς της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας ενδέχεται να αυξήσει τα ποσοστά έγκαιρης αναγνώρισης και αντιμετώπισης της κατάθλιψης σε ηλικιωμένο πληθυσμό.
|
|---|
