Γενετική ανάλυση του συνδρόμου της ψευδοαποφολίδωσης

• Κύριος συγγραφέας: Πανουτσόπουλος, Αλέξης
• Άλλοι συγγραφείς: Γαρταγάνης, Σωτήριος
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2017
• Θέματα: Σύνδρομο ψευδοαποφολίδωσης; Πολυμορφισμοί; Γλαύκωμα; Γενετική ανάλυση; Μοριακή βιολογία; Μοριακή οφθαλμολογία; Καταρράκτης; Ψευδοαποφολιδωτικό υλικό; Pseudoexfoliation (PEX) syndrome; XFS; 617.742 042 7

Το σύνδρομο της ψευδοαποφολίδωσης (Pseudoexfoliation Syndrome) είναι μία πάθηση σχετιζόμενη με την ηλικία και χαρακτηρίζεται από τη σύνθεση και την προοδευτική εναπόθεση ουσίας, ασαφούς προέλευσης και υφής, του αποφολιδωτικού υλικού. Μόλις πρόσφατα αναγνωρίστηκε ως η πλέον συνήθης αναγνωρίσιμη αιτία γλαυκώματος και σε μερικές χώρες καταλαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό μεταξύ των διαφόρων τύπων γλαυκώματος Παρά τη μεγάλη της εξάπλωση και την κλινική της σημασία, η παθογένεια του PEX συνδρόμου καθώς και η ακριβής σύνθεση του υλικού παραμένουν άγνωστες. Το πρωτεϊνικό προϊόν του γονιδίου loxl-1 τροποποιεί τις ίνες ελαστίνης στον εξωκυττάριο χώρο, οι οποίες είναι από τα βασικότερα συστατικά των ενδοφακικών τομών, σε ασθενείς με σύνδρομο ψευδοαποφολίδωσης ή ψευδοαποφολιδωτικό γλαύκωμα. Δύο πολυμορφισμοί νουκλεοτιδίου (Single Nucleotide Polymorphisms, SNPs), οι rs1048661 (Arg141Leu) και rs3825942 (Gly153Asp) βρίσκονται στο πρώτο εξώνιο του loxl-1 γονιδίου και εκφράζονται στην προπεπτιδική μορφή της πρωτεΐνης. Αυτοί οι πολυμορφισμοί μπορεί να αλλάζουν τον ρόλο του προπεπτιδίου, είτε μειώνοντας την ικανότητά του να αποικοδομείται είτε αλλοιώνοντας την αλληλεπίδρασή του με τα υποστρώματά του, όπως την τροποελαστίνη και τη φιμπουλίνη-5 (FBLN5). Από τους τέσσερις πιθανούς απλότυπους που μπορούν να δημιουργηθούν για τους παραπάνω πολυμορφισμούς, αυτός για τα G αλληλόμορφά τους (G/G) σχετίζονται στατιστικώς σημαντικά με την εμφάνιση ψευδοαποφολιδωτικού συνδρόμου σε Ισλανδικούς και Σουηδικούς πληθυσμούς. Στην παρούσα μελέτη συμμετείχαν 167 ασθενείς με καταρράκτη, από την Νοτιοδυτική Ελλάδα. Οι 93 από αυτούς παρουσίαζαν το σύνδρομο της ψευδοαποφολίδωσης αμφροτερόπλευρα ή ετερόπλευρα (PEX group) και 74 δεν παρουσίαζαν το σύνδρομο (non-PEX group). Επιβεβαιώσαμε πολύ ισχυρή συσχέτιση των δύο πολυμορφισμών του εξωνίου 1 του γονιδίου loxl-1 με το σύνδρομο. Η συχνότητα του αλληλομόρφου G και στους δύο εξωνικούς πολυμορφισμούς, rs1048661 και rs3825942, ήταν πολύ υψηλότερη στο PEX group σε σχέση με το non-PEX group, το οποίο αποτελεί την ομάδα μάρτυρα. Πέρα από το αλληλόμορφο G, και ο γονότυπος GG για τον πολυμορφισμό rs1048661 είχε ισχυρή σχέση με την εμφάνιση του συνδρόμου, ενώ ακόμα ισχυρότερη συσχέτιση παρουσίασε το G αλληλόμορφο αλλά και ο GG γονότυπος για τον πολυμορφισμό rs3825942 Ο υψηλού ρίσκου απλότυπος G/G, ο οποίος συνίσταται και από τους δύο εξωνικούς πολυμορφισμούς rs1048661 και rs3825942, βρέθηκε στο 69,9% των ατόμων του PEX group και μόνο στο 29,7 στα άτομα του non-PEX group, κάτι που αποτελεί στατιστικώς σημαντική διαφορά (p=2.5x10-7) και δείχνει ότι υπάρχει πάνω από 5 φορές πιθανότητα εμφάνισης του συγκεκριμένου απλότυπου σε κάποιο άτομο που έχει το σύνδρομο ψευδοαποφολίδωσης σε σχέση με κάποιον μη πάσχοντα (OR= 5,49).