| Περίληψη: | Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που συνοδεύουν την παιδική ηλικία, τη γήρανση και τα άτομα με ειδικές ανάγκες είναι το φαινόμενο των πτώσεων. Οι πτώσεις, μετά τα τροχαία ατυχήματα, είναι το κυριότερο αίτιο ατυχημάτων που συχνά καταλήγει σε θάνατο. Κάθε χρόνο σημειώνονται πολλοί νεκροί, εξαιτίας των πτώσεων και ακόμα περισσότεροι τραυματίες, ανάμεσά τους πολλά παιδιά βιώνουν τις επιπτώσεις των πτώσεων (Ζήμαλης, 2003). Η πτώση και η ζημιά που δύναται να προκαλέσει, επιφέρει εκτός του σωματικού και ψυχικό πόνο, που ταλαιπωρεί το παιδί και την οικογένεια του και μπορεί να αποτελέσει και μια τραυματική εμπειρία, ικανή να αφήσει τα δικά της δυσάρεστα κατάλοιπα. Τα παιδιά ειδικότερα στις πιο μικρές ηλικίες, είναι γεμάτα ενέργεια και όρεξη για παιχνίδι και δραστηριότητες. Σε συνδυασμό με τη σχεδόν παντελή άγνοια κινδύνου που τα διέπει, οι πιθανότητες για κάποια πτώση ή ατύχημα αυξάνονται κατακόρυφα, πολλά δε αν συνυπολογίσουμε και το ακατάλληλο πολλές φορές σχολικό περιβάλλον αλλά και την έλλειψη σωστών υποδομών. Άξιο αναφοράς είναι πως οι περισσότερες από τις πτώσεις αφορούν πτώσεις στο ίδιο επίπεδο και μπορούν να προβλεφθούν με απλά μέσα. Γίνεται φανερό πως οι πτώσεις στα σχολεία είναι μείζον θέμα της Δημόσιας υγείας, παγκοσμίως, αλλά και στη χώρα μας. Στην Ελλάδα, δεν έχει μελετηθεί η επίπτωση των πτώσεων στα σχολεία, αλλά ούτε και σε σχολεία που απευθύνονται σε παιδιά με ειδικές ανάγκες.
Σκοπός : Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η καταγραφή των απόψεων και των στάσεων των εκπαιδευτικών σε ειδικά δημοτικά σχολεία σε ότι αφορά στις πτώσεις των μαθητών, καθώς και η καταγραφή των παραγόντων κινδύνων στα σχολεία αυτά, που οδηγούν σε πτώση.
Μεθοδολογία : Διεξήχθη συγχρονική μελέτη μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου του 2016. Αναπτύχθηκε ένα ερωτηματολόγιο, με σκοπό τη διερεύνηση των απόψεων και των στάσεων των εκπαιδευτικών στα ειδικά δημοτικά σχολεία της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, αλλά και των παραγόντων κινδύνου που προκαλούν πτώση ενός μαθητή, το οποίο συμπληρώθηκε από εκπαιδευτικούς που εργάζονταν στα ανωτέρω σχολεία το χρονικό διάστημα αυτό. Το ερωτηματολόγιο περιελάμβανε τρία μέρη, το πρώτο αποτελούνταν από τα δημογραφικά στοιχεία, το δεύτερο από τους κινδύνους στα σχολεία και το τρίτο από τις απόψεις-στάσεις των εκπαιδευτικών. Πάρθηκαν οι απαραίτητες άδειες από την επιτροπή βιοηθικής του πανεπιστημίου. Για όλες τις στατιστικές αναλύσεις χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πρόγραμμα SPSS 20.0 for Windows, όπου έγιναν περιγραφικές και συμπερισματολογικές αναλύσεις (πολλαπλή λογαριθμική παλινδρόμηση και χ2).
Αποτελέσματα: Συνολικά μοιράστηκαν 145 ερωτηματολόγια σε 10 σχολεία, από τα οποία απαντήθηκαν τα 131 (ποσοστό απόκρισης 90,3%). Υπήρχε μεγαλύτερη αντιπροσώπευση των γυναικών με ποσοστό 88,5%.
Το 71,7% των συμμετεχόντων είχε ηλικία μέχρι 40 έτη και αντίστοιχα σχετικά σύντομη εργασιακή εμπειρία, έως 10 έτη. Η πλειονότητα του προσωπικού αποτελείται από ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό (41,2%) και δασκάλους (38,9%). Το 74,8% δήλωσε ότι το ατύχημα έγινε εντός του τελευταίου χρόνου . Πολλά από τα ατυχήματα αφορούσαν συγκρούσεις με άλλα παιδιά (42%) και πτώσεις από γλιστρήματα (26%). Τα κυριότερα αναφερόμενα αίτια των ατυχημάτων ήταν η υπερβολική βιασύνη (38,9%), οι κρίσεις (26%) και οι διαπληκτισμοί με άλλα παιδιά (14,5%), Ως αποτέλεσμα η πλειονότητα των ατυχημάτων είχε την πρόκληση μωλώπων ή εκδορών (61,8%). Διακομιδή σε εξωτερικά ιατρεία ή νοσηλεία σε νοσοκομείο χρειάστηκε σε ποσοστό 15,3% , ενώ δεν χρειάστηκε σε ποσοστό 80,2%. Το 69.6% εκτιμά ότι ατυχήματα συμβαίνουν μία με τρεις φορές την εβδομάδα. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες θεωρούν ότι τις περισσότερες φορές η ευθύνη ενός ατυχήματος βαρύνει το ίδιο το παιδί (64,1%), και σπανιότερα κάποιον άλλο (16,8%). Το 32,8% θεωρεί το πιο επικίνδυνο αντικείμενο στο σχολείο τα κοφτερά αντικείμενα, το 21,4% τα παιχνίδια μικρού μεγέθους και το 9,2% τις επικίνδυνες ουσίες. Σεμινάρια ή προγράμματα πρώτων βοηθειών είχε παρακολουθήσει πάνω από το μισό του προσωπικού (62,6%). Η πιο συχνή πρόταση με ποσοστό 69,7% για την πρόληψη των ατυχημάτων, αφορούσε την ύπαρξη καλών υποδομών, η οποία ορίστηκε με διάφορους τρόπους. Οι εργαζόμενοι με τα περισσότερα έτη εμπειρίας φαίνεται να επιλέγουν σε μικρότερο βαθμό την ατομική ευθύνη ( 50%). Επίσης οι εργαζόμενοι με τα περισσότερα έτη εμπειρίας απέδιδαν συχνότερα τα ατυχήματα σε συνδυασμό ατομικής ευθύνης και ευθύνης κάποιου (21,4%).
Συμπεράσματα: Η έρευνα αναδεικνύει ότι στα σχολεία γίνεται ένας σημαντικός αριθμός ατυχημάτων, με πιο συχνό αποτέλεσμα τις εκδορές και τους μώλωπες . Ο προαύλιος χώρος και οι διάδρομοι είναι οι χώροι με τη μεγαλύτερη συχνότητα ατυχημάτων. Κυριότερος παράγοντας κινδύνου θεωρείται από τους εκπαιδευτικούς η βιασύνη των παιδιών. Οι συγκρούσεις με άλλα παιδιά συχνά καταλήγουν σε πτώση του παιδιού. Οι περισσότερες πτώσεις οφείλονται σε γλιστρήματα ή παραπατήματα στο ίδιο επίπεδο. Κρίθηκε επιθυμητή η δημιουργία και παρακολούθηση σεμιναρίων πρόληψης ατυχημάτων στα σχολεία. Οι κτηριακές υποδομές αναφέρονται σαν ένας από τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου πτώσεων.
Προτάσεις: Επιθυμητή θα ήταν στα πλαίσια της πρόληψης για τα σχολικά ατυχήματα η δημιουργία νέων κτηρίων με ειδικές προδιαγραφές για ΑΜΕΑ ή διαμόρφωση των ήδη υπαρχόντων, συνεχείς έλεγχοι των εγκαταστάσεων, ασκήσεις πυρασφάλειας και προστασίας από τους σεισμούς. Η ευαισθητοποίηση και η σωστή ενημέρωση του προσωπικού, η πρόσληψη προσωπικού με ειδικότητα νοσηλευτή, περισσότερο προσωπικό αλλά και προσλήψεις μόνιμου προσωπικού καθώς και η δημιουργία σεμιναρίων για τους εκπαιδευτικούς με θέματα όπως αποφυγή των ατυχημάτων και των πτώσεων και σημεία πρόληψης πτώσεων στα σχολεία. Τέλος πρέπει να ξεκινήσει η συστηματική καταγραφή των σχολικών ατυχημάτων, έτσι ώστε να επιτευχθεί μια πιο συντονισμένη παρέμβαση για την αποφυγή τους
|
|---|
