Περιβάλλοντα έντονης γλωσσικής επαφής και δανεισιμότητα λεξικών στοιχείων: δεδομένα από την Griko και την Καππαδοκική

• Main Authors: Μαρίνης, Μιχάλης, Ράλλη, Αγγελική
• Format: Online
• Language: English
• Published: CENTRE OF MODERN GREEK DIALECTS, DEPARTMENT OF PHILOLOGY, UNIVERSITY OF PATRAS 2015
• Subjects: ρηματικά δάνεια, γλωσσική επαφή, ενωμάτωση, ΝΕ διάλεκτοι; linguistics; διαλεκτικό λεξικό; μικροδομή; μακροδομή; λημματογράφηση; λέξη-κεφαλή; φωνητικός τύπος; ορθογραφικός τύπος; παραθέματα μεταλεξικογραφία; βάσεις δεδομένων; εργαλεία ανοικτού κώδικα; Νεοελληνικές διάλεκτοι; μορφολογική επισημείωση; constraints; dvandva compounds; derivation; morphology; Greek; constraints; dvandva compounds; derivation; morphology; Greek; βόρεια ιδιώματα; γραμματική; ιστορική διαλεκτολογία; χασμωδία; σχέση μορφολογίας-φωνολογίας; διαλεκτική ποικιλία; hiatus; morphology-phonology interface; dialectal variety; Κατωιταλικές διάλεκτοι, σύνθεση, κεφαλή; prefixation; compounding morphological creativity; dialectal variation; διάλεκτος των Μεγάρων; GREED; βάσεις δεδομένων; ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες; ποικιλία; μορφολογία; κλίση; παραγωγή; σύνθεση; γλωσσική επαφή; δάνειες λέξεις; γένος; κλιτική τάξη; μικρασιατικές διάλεκτοι; μερικός αναδιπλασιασμός; σκελετικό πρόσφυμα; καππαδοκικές διάλεκτοι; δανεισμός; agent nouns; coderivatives; polysemy; pragmatic restrictions; Construction Morphology; κλίμακες δανεισιμότητας; γλωσσική επαφή; γλωσσικός δανεισμός; Griko; Καππαδοκικά; composition; coordinated compounds; dvandva; Greek; dialects; Diachrony; ονοματική κλίση; κλιτικό παράδειγμα; κλιτική τάξη; αλλομορφία; γένος; παραδειγματική ομοιομορφία; μεγαρική διάλεκτος; επιθετικά δάνεια; μορφολογική προσαρμογή; αναλογία; διάλεκτοι; diminutive suffixes; derivational properties; gender assignment; headedness; Επτανησιακά; Grecanico; προσαρμογή ουσιαστικών; άμεση εισαγωγή; εκχώρηση γένους; γλωσσική επαφή; neoclassical compounding; exocentricity; deverbal compounds; English; Modern Greek; μεγαρικό ιδίωμα; νεοελληνικές γλωσσικές ποικιλίες; κλιτικές τάξεις; αλλόμορφο / αλλομορφία; θέμα, θεματικό αλλόμορφο; κλιτικό επίθημα; συνοπτικό – μη συνοπτικό; παρωχημένος; δευτερεύων / διπλός τονισμός; μεταπλασμός; κλιτικές τάξεις; Griko; ενδογενείς παράγοντες; γλωσσική επαφή; Unsupervised Morphology Learning; Goldsmith; Linguistica; Greek derivational affixes,;Greek bound stems; γλωσσική επαφή; ιταλικά/βενετσιάνικα λεξικά δάνεια; νεοελληνική διάλεκτος; μορφολογική ενσωμάτωση; one-word compounds; loose multi-word compounds; noun constructs; noun phrases; θέμα; λέξη; σημασιολογική (α)διαφάνεια; δείκτης σύνθεσης; εξαρτημένα σύνθετα; παρατακτικά σύνθετα; ενδοκεντρικά σύνθετα; εξωκεντρικά σύνθετα; ρηματικά σύνθετα; δεσμευμένο θέμα; επαφή γλωσσών; γένος; oνοματικά δάνεια; Επτανησιακή; phonological characteristics; dialect; idiom, depalatalization; palatalization; tsitakismos; softening; epenthesis; φωνολογικά χαρακτηριστικά; διάλεκτος; ιδίωμα; συνίζηση; τσιτακισμός; ουρανικοποίηση; απάλυνση; επένθεση

Με αυτή τη συμβολή εξετάζουμε την δανεισιμότητα των διαφόρων λεξικών στοιχείων σε περιβάλλοντα εξαιρετικά έντονης γλωσσικής επαφής. Για τον λόγο αυτό, μελετάμε τον λεξιλογικό δανεισμό δύο ποικιλιών της ελληνικής, η πρώτη εκ των οποίων (Griko) βρίσκεται σε έντονη γλωσσική επαφή με την (ημί)διαχυτική Ιταλορομανική, και η δεύτερη (Καππαδοκική) με την συγκολλητική Τουρκική. Προτείνουμε μία κοινή κλίμακα δανεισιμότητας της μορφής: ονόματα ρήματα επίθετα επιρρήματα. Επιπλέον, διερευνούμε τους παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την ευκολία δανεισμού των στοιχείων, όπως είναι: (α) η ιδιότητα μίας κατηγορίας να έχει στοιχεία ανοικτής ή κλειστής τάξης, (β) η μορφολογική πολυπλοκότητα κατά την ενσωμάτωση ενός δανείου στην αποδέκτρια γλώσσα, (γ) η ιδιότητα μιας κατηγορίας να έχει καλά οργανωμένα κλιτικά παραδείγματα, (δ) ο ελεύθερος ή δεσμευμένος χαρακτήρας των δανεισμένων στοιχείων, (ε) η τυπολογική απόσταση μεταξύ της γλώσσας δότριας και της γλώσσας αποδέκτριας, (στ) η δομική συμβατότητα μεταξύ των σε επαφή συστημάτων, και (ζ) η ένταση της γλωσσικής επαφής. Αποδεικνύεται ότι δεν είναι όλοι εξίσου καθοριστικοί στην ευκολία δανεισιμότητας των στοιχείων.