Νίκος Χαραλαμπίδης

Ο Νίκος Χαραλαμπίδης γεννήθηκε στην Κύπρο και σπούδασε ζωγραφική και γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Το 2001-2003 φοίτησε με υποτροφία του Ιδρύματος Λεβέντη στο Μεταπτυχιακό Τμήμα της ίδιας Σχολής, αποκτώντας Μεταπτυχιακό Τίτλο με εξιδίκευση στα πολυμέσα, τη ρομπιτική και τις ψηφιακές τέχνες. Οι σπουδές του περιλαμβάνουν επίσης ζωγραφική, χαρακτική και σκηνογραφία στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Φλωρεντίας (Accademia di Belle Arti) και αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας (Universita degli studi di Firenze). Από το 2017, διδάσκει Σύγχρονες μορφές Γλυπτικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας.

Η πολυσχιδής καλλιτεχνική του δραστηριότητα έχει παρουσιαστεί εκτενώς, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, μέσα από ατομικές και ομαδικές εκθέσεις, αλλά και θεσμικές διεθνείς διοργανώσεις. Ο Χαραλαμπίδης έθεσε εξαρχής τις πολιτικές συντεταγμένες μέσα στις οποίες κινείται η ιδιοσυγκρασιακή εικαστική του γραφή, όπου οι αναφορές στην πρόσφατη ιστορία της Κύπρου, αλλά και της ευρύτερης διαταραγμένης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, επιφορτίζονταιμε αυτοαναφορικά στοιχεία, συμβολισμούς και αλληγορίες που συχνά διασυνδέονται με σύνθετες φιλοσοφικές προεκτάσεις.

Κατατάσσεται στους σημαντικούς Έλληνες εκπροσώπους της γενιάς του 90, ενώ ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ογδόντα, παραβλέποντας τις κυρίαρχες καλλιτεχνικές τάσεις, εισαγάγει στο έργο του μιά θεματολογία που πραγματεύεται ένα φάσμα κοινωνικο-πολιτικών προβλημάτων, τα οποία πολύ αργότερα θα απασχολούσαν ευρέως τη διεθνή καλλιτεχνική κοινότητα. Ζητήματα όπως ο βίαιος εκπατρισμός και η προσφυγοποίηση, το κληροδότημα της αποικιοκρατίας και οι επιπτώσεις της, η παγκοσμιοποίηση και οι στρατηγικές της, η μετανάστευση και ο νομαδισμός, η εθνική ταυτότητα και η αμφισβήτηση της, η εντοπιότητα και ο «μη τόπος», αποτελούν πλέον κοινό θεματικό άξονα για πολλούς καλλιτέχνες σε όλο τον κόσμο. Για την έρευνα των ζητημάτων αυτών, ο Χαραλαμπίδης ανατρέχει συχνά στη διαχείριση ιστορικού αρχειακού υλικού, το οποίο διαπλέκει συχνά με σύγχρονα δεδομένα και γεγονότα, καθώς και κρίσιμα φαινόμενα που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως την ανθρωπιστική, ιδεολογική και πολιτισμική κρίση, αλλά και το οικολογικό αδιέξοδο, την κλιματική και ενεργειακή κρίση.

Οι παράτολμες παρεμβατικές δράσεις του καλλιτέχνη στην Πράσινη Γραμμή στην Κύπρο, με αφετηρία τη δεκαετία του ογδόντα, αποτέλεσαν σημείο αναφοράς για επιμελητικές προτάσεις και πρότυπο για νεώτερους κυρίως καλλιτέχνες, ευαισθητοποιημένους στα κοινωνικοπολιτικά προβλήματα. Σε μια από τις πιο χαρακτηριστικές αυτές παρεμβάσεις, ο καλλιτέχνης συνεργάστηκε με εθελοντές στρατιώτες από τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα των Ελληνικών και Τουρκικών δυνάμεων, για την αποδόμηση τριών οδοφραγμάτων από τα βαρέλια, τα οποία μεταφέρθηκαν στη Βραζιλία, λειτουργώντας ως εμβληματικοί "θεμέλιοι λίθοι" των γλυπτικών του εγκαταστάσεων στην μπιενάλε του Σάο Πάολο το 2006.

Οι συμμετοχικές δράσεις που διοργανώνει ο Χαραλαμπίδης, αποτελούν σημαντική παράμετρο του έργου του. Ακολουθώντας αυτή την πρακτική, διαρθρώνει συχνά, παράλληλα με τα εικαστικά περιβάλλοντα και τις γλυπτικές του εγκαταστάσεις, πλατφόρμες διεπιστημονικών συνεργασιών, φιλοξενίας δρώμενων, καλλιτεχνικών εργαστηρίων φοιτητών, περφόρμανς, διαλέξεων και σεμιναρίων, καθώς και άλλων συνεργασιών με προσκεκλημένους καλλιτέχνες, εδραιώνοντας έτσι στις εκθέσεις του ένα πολυεπίπεδο πρόγραμμα δραστηριοτήτων.

Μεταξύ άλλων διακρίσεων, το 1992 βραβεύεται με το 1ο Βραβείο Ιδρύματος Γιάννη & Ζωής Σπυροπούλου και το 2007 του απονέμεται το τιμητικό βραβείο της Ένωσης Τεχνοκριτικών Ελλάδος (AICA Hellas), ενώ το 2004, επιλέγεται με τον Γιώργο Λάππα για την υποψηφιότητα του Ευρωπαϊκού Βραβείου Γλυπτικής, από το Ευρωπαϊκό Κουνοβούλιο της Χάγης. Παρέχεται από τη Wikipedia