| Περίληψη: | Η παρούσα έρευνα αποτελεί μια μελέτη περίπτωσης που εντάσσεται στο μεικτό ερευνητικό παράδειγμα και διερευνά τα αυθόρμητα κριτήρια που χρησιμοποιούν παιδιά προσχολικής ηλικίας για να κατηγοριοποιήσουν βιολογικές και μη βιολογικές οντότητες. Στόχος της έρευνας είναι να εξετάσει τι τύπου κριτήρια χρησιμοποιούν τα παιδιά για να αιτιολογήσουν τον σχηματισμό ομάδων οντοτήτων (βιολογικών & μη) όταν αυτές τους δίνονται σε εικόνες ή σε αντικείμενα. Στην έρευνα πήραν μέρος 120 παιδιά ηλικίας 5 – 5,5 ετών που φοιτούσαν σε 4 δημόσια νηπιαγωγεία της Πάτρας και επιλέχθηκαν με βάση την προθυμία των εκπαιδευτικών τους να διευκολύνουν την έρευνα. Για τη διερεύνηση των συλλογισμών των παιδιών πραγματοποιήθηκαν ατομικές ημιδομημένες συνεντεύξεις διάρκειας 15 – 20 λεπτών σε ήσυχο χώρο του σχολείου τους. Το πρωτόκολλο της συνέντευξης περιλαμβάνει 2 νοητικά έργα: το ένα αφορούσε στον σχηματισμό ομάδων με εικόνες και το άλλο στον σχηματισμό ομάδων με αντικείμενα. Και στα δύο νοητικά έργα τα παιδιά κλήθηκαν να κάνουν τα εξής τρία στάδια: (α) να αναγνωρίσουν τις 12 οντότητες (4 ζώα, 4 φυτά, 4 πράγματα) που τους δόθηκαν είτε ως εικόνες, είτε ως αντικείμενα, (β) να δημιουργήσουν ομάδες με αυτές, και (γ) να εξηγήσουν γιατί έχουν δημιουργήσει την εκάστοτε ομάδα. Από την ποιοτική ανάλυση των δεδομένων με το λογισμικό «NVivo» προέκυψε ότι τα περισσότερα παιδιά, δουλεύοντας με εικόνες ή με αντικείμενα, δημιούργησαν ομάδες χρησιμοποιώντας ποικίλα κριτήρια και όχι ένα μοναδικό συνεπές κριτήριο. Τα κριτήρια που χρησιμοποίησαν και στις δύο περιπτώσεις και είναι βιολογικά, καθημερινά, εμφάνισης και δημιουργίας ιστορίας. Τα κριτήρια αυτά βασίζονται σε σχέσεις ταξινομικές, θεματικές και κοινών ιδιοτήτων. Το μέσο αναπαράστασης των οντοτήτων (εικόνες vs. αντικείμενα) δεν φαίνεται να επηρεάζει τα κριτήρια κατηγοριοποίησης των παιδιών, αφού σύμφωνα με την ποσοτική ανάλυση των δεδομένων, δεν προέκυψαν στατιστικά σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις συχνότητες εμφάνισης των τύπων κριτηρίων με τα δύο μέσα αναπαράστασης των οντοτήτων. Ανεξάρτητα από το μέσο αναπαράστασης, τα βιολογικά κριτήρια ήταν αυτά που φάνηκε να κυριαρχούν στη σκέψη των παιδιών. Τα παιδιά φαίνεται να διαθέτουν ένα δυναμικό στη βάση του οποίου είναι δυνατός ο σχεδιασμός διδακτικών παρεμβάσεων βιολογίας με στόχο την ενίσχυση της ταξινομικής κατηγοριοποίησης στα μικρά παιδιά χωρίς περιορισμούς στο μέσο αναπαράστασης.
|
|---|
