Περίληψη: | Το σκόρδο (Allium sativum L.) αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα βολβώδη λαχανικά που καλλιεργούνται στον κόσμο και η χρήση του χρονολογείται τουλάχιστον από το 3700 π.Χ. Πέρα από τη σημαντική συνεισφορά του στη διατροφή, παρουσιάζει και σημαντικές θεραπευτικές ιδιότητες λόγω των μεγάλων σε περιεκτικότητα βιοδραστικών συστατικών του (κυρίως όργανο-σουλφίδια), με χαρακτηριστικές υπολιπιδαιμικές, αντιαθηροσκληρωτικές, υπογλυκαιμικές, αντιθρομβωτικές, αντυπερτασικές, αντιμυκητιακές, αντιβακτηριακές, αντιικές, ηπατοπροστατευτικές, ανοσορυθμιστικές δράσεις.
Το αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας αφορά στην ανάλυση και τον χαρακτηρισμό συστατικών του σκόρδου, πτητικών και μη πτητικών δευτερογενών μεταβολιτών, διαφορετικών γενοτύπων (τοπικοί πληθυσμοί) του φυτού που καλλιεργούνται σε περιοχές της Ελλάδας. Πιο συγκεκριμένα, μελετήθηκαν 11 διαφορετικοί γενότυποι σκόρδου (τοπικοί πληθυσμοί) από διάφορες περιοχές της Ελλάδας (Εύβοια, Λακωνία, Μαγνησία, Αρκαδία, Μεσσηνία, Άνδρος).
Η παραλαβή των συστατικών του σκόρδου πραγματοποιήθηκε με διαδοχική εκχύλιση με δύο οργανικούς διαλύτες διαφορετικής πολικότητας σε λουτρό υπερήχων (UAE). Η ανάλυση των πτητικών οργανοθειικών ενώσεων πραγματοποιήθηκε κάνοντας χρήση της τεχνικής της Αέριας Χρωματογραφίας συζευγμένης με ανιχνευτή Φασματομετρίας Μάζας (Gas Chromatography - Mass Spectrometry, GC-MS) και η ανάλυση του περιεχομένου των μη πτητικών ενώσεων (φαινολικά συστατικά, φλαβονοειδή, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες), αλλά και η αντιοξειδωτική ικανότητα εκτιμήθηκε μέσω χρωματομετρικών τεχνικών σε μικροπλάκες 96 κελίων (96-well plates). Όσον αφορά τον προσδιορισμό των πτητικών ενώσεων, οι κύριες οργανοθειικές ενώσεις που ταυτοποιήθηκαν είναι το διαλλυλο-σουλφίδιο (DAS), το αλλυλο-μεθυλο-δισουλφίδιο (MADS), το διαλλυλο-δισουλφίδιο (DADS), το αλλυλο-μεθυλο-τρισουλφίδιο (MATS), η 2-βινυλο-4H-1,3-διθειίνη (2-VDT), η 3-βινυλο-4H-1,2-διθειίνη (3-VDT) και το διαλλυλο-τρισουλφίδιο (DATS), με το μεγαλύτερο ποσοστό να εμφανίζουν η 2-VDT (31,8%), η 3-VDT (12,7%) και η DADS (6,7%). Για τον προσδιορισμό σε φαινολικά συστατικά ακολούθησε η δοκιμή με το αντιδραστήριο Folin – Ciocalteu με αποτελέσματα που κυμαίνονται μεταξύ 2,44 ± 0,16 – 4,63 ± 0,47 mg ισοδύναμα γαλλικού οξέος/g ξηρής μάζας εκχυλίσματος, για τα φλαβονοειδή η μέθοδος του χλωριούχου αργιλίου, για τους υδατάνθρακες η δοκιμή με την ανθρόνη (783,4 ± 85,01 – 956,5 ± 55,15 mg ισοδύναμα σακχαρόζης/g ξηρής μάζας εκχυλίσματος) και για τις πρωτεΐνες η μέθοδος Bradford (1,75 ± 0,13 – 7,12 ± 0,15 mg ισοδύναμα βόειας αλβουμίνης/g ξηρής μάζας εκχυλίσματος). Για την εκτίμηση των αντιοξειδωτικών ιδιοτήτων των δειγμάτων, εφαρμόσαμε δύο διαφορετικές μεθόδους, η μία αφορά την αναγωγή του τρισθενούς κατιόντος σιδήρου (FRAP) με τιμές μεταξύ 8,30 ± 0,79 – 15,78 ± 1,32 μmol ισοδύναμα FeSO4/g ξηρής μάζας εκχυλίσματος και η άλλη την σάρωση ελεύθερων ριζών (DPPH) όπου δεν είχαμε ικανοποιητικά αποτελέσματα, όπως συνέβη και στην περίπτωση των φλαβονοειδών, γεγονός που πιθανώς οφείλεται στην παρουσία αυτών (τα οποία ευθύνονται σε μεγάλο ποσοστό για τις αντιοξειδωτικές ιδιότητες) σε μικρές συγκεντρώσεις.
|