Μελέτη της έκφρασης δεικτών μετατροπής επιθηλίου προς μεσέγχυμα (ΕΜΤ) στο βασικό κυτταρικό καρκίνωμα του δέρματος

• Κύριος συγγραφέας: Παπανικολάου, Σοφία
• Άλλοι συγγραφείς: Παπαδάκη, Ελένη
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2009
• Θέματα: Βασικοκυτταρικό; Επιθηλιακή μεσεγχυματική μετατροπή; BCC; EMT; 616.994 77

Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα του δέματος αποτελεί τον συχνότερο τύπο καρκίνου του δέρματος. Η επιθήλιο-μεσεγχυματική μετάβαση (ΕΜΤ) είναι η διαδικασία κατά την οποία τα επιθηλιακά κύτταρα χάνουν τις μεσοκυττάριες εξειδικευμένες συνάψεις αναδιοργανώνουν τον κυτταροσκελετό τους και αποκτούν μεσεγχυματικό φαινότυπο και αυξημένη ικανότητα μετανάστευσης. Το φαινόμενο της ΕΜΤ παίζει σημαντικό ρόλο τόσο στην εμβρυική ανάπτυξη όσο και στην διήθηση και μετάσταση του καρκίνου. Κύρια χαρακτηριστικά της διεργασίας της επιθήλιο-μεσεγχυματικής μετάβασης είναι απώλεια των ζωνών πρόσφυσης λόγω μείωσης της έκφρασης της Ε-κατχερίνης, καθώς και η αναδιοργάνωση του κυτταροσκελετού η οποία συμβάλλει στην αυξημένη ικανότητα μετανάστευσης και μεταξύ των άλλων χαρακτηρίζεται από την υπερέκφραση μεσεγχυματικών συστατικών του κυτταροσκελετού όπως η βιμεντίνη και η ακτίνη των λείων μυϊκών ινών. Η ενεργοποίηση επίσης του μονοπατιού Wnt/β-catenin και η υπερέκφραση της ILK είναι γνωστό ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στην επιθήλιο-μεσεγχυματική μετάβαση. Στην παρούσα μελέτη εξετάσαμε ανοσοϊστοχημικά την έκφραση των μεσεγχυματικών δεικτών βιμεντίνης και a-SMA, την έκφραση του επιθηλιακού δείκτη Ε-κατχερίνη καθώς και την έκφραση της β-κατενίνης και της ILK σε 100 βασικοκυτταρικά καρκινώματα Επιπλέον, εξετάσαμε την πιθανή συσχέτιση μεταξύ των μορίων αυτών αλλά και την σχέση της έκφρασης τους με κλινικο-παθολογοανατομικές παραμέτρους της νόσου όπως ο ιστολογικός τύπος και το βάθος διήθησης. Οι μεσεγχυματικοί δείκτες βιμεντίνη και α- SMA εκφράστηκαν σε 99% και 97% των περιπτώσεων αντίστοιχα και η έκφραση τους ήταν σημαντικά μεγαλύτερη στα διηθητικού τύπου βασικοκυτταρικά καρκινώματα και επιπλέον συσχετίστηκε στατιστικώς σημαντικά με το βάθος διήθησης των όγκων. Απώλεια της Ε-κατχερίνης από τις μεμβράνες παρατηρήθηκε σε 71% των όγκων ενώ σε 92% και 90% των περιπτώσεων αντίστοιχα παρατηρήθηκε κυτταροπλασματική και πυρηνική εντόπιση της Ε-κατχερίνης. Το προφίλ αυτό έκφρασης της Ε-κατχερίνης συσχετίστηκε τόσο με το διηθητικό ιστολογικό τύπο όσο και με το βάθος διήθησης των όγκων. Πυρηνική εντόπιση της β-κατενίνης ενδεικτική ενεργοποίησης του μονοπατιού αναδείχθηκε επίσης σε 99% των περιπτώσεων και συσχετίστηκε με το αυξανόμενο βάθος διήθησης των όγκων. Σε αντίθεση με το φυσιολογική επιδερμίδα όπου η έκφραση της ήταν αρνητική θετική έκφραση ILK διαπιστώθηκε σε 100% των βασικοκυτταρικών καρκινωμάτων και συσχετίστηκε τόσο με το διηθητικό ιστολογικό τύπο όσο και με το βάθος διήθησης των όγκων. Επιπλέον η έκφραση της ILK συσχετίστηκε με την έκφραση των βιμεντίνης, α-SMA πυρηνικής β-κατενίνης και πυρηνικής Ε-κατχερίνης Συμπερασματικά τα ευρήματα αυτά υποστηρίζουν ότι η διεργασία της επιθηλιο-μεσεγχυματικής μετάβασης παρατηρείται στο βασικοκυτταρικό καρκίνωμα και φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην διηθητική του ικανότητα και επιθετική βιολογική του συμπεριφορά. Επιπλέον η υπερέκφραση της ILK φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην επιθετική συμπεριφορά των βασικοκυτταρικών καρκινωμάτων και στο φαινόμενο της επιθηλιομεσεγχυματικης μετάβασης. Τέλος η πυρηνική εντόπιση της Ε-κατχερίνης στα βασικοκυτταρικά αποτέλεσε ένα πρωτότυπο εύρημα με πιθανή προγνωστική σημασία.