| Περίληψη: | Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται παγκοσμίως επιδείνωση των επιδημιολογικών δεικτών της φυματίωσης με αποτέλεσμα την αναζοπύρωση του διεθνούς ενδιαφέροντος έρευνας που αφορά τη διακοπή μετάδοσης της αλυσίδας των μυκοβακτηριδιακών λοιμώξεων. Κύριο στοιχείο ελέγχου και περιστολής της νόσου αποτελεί η αναζήτηση και θεραπεία των πασχόντων με θετικά πτύελα έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η διακοπή μετάδοσης των μυκοβακτηριδίων. Τα μικρά ποσοστά της άμεσης μικροβιολογικής επιβεβαίωσης μιας κλινικής διάγνωσης, η καθυστέρηση των καλλιεργειών λόγω μεγάλου χρόνου επώασης καθώς και το χρονοβόρο και ανεπαρκές των κλασσικών μεθόδων ελέγχου ευαισθησίας στα διάφορα αντιφυματικά φάρμακα επιβάλλουν συνεχή έρευνα προς ανεύρεση γρήγορων και ευαίσθητων διαγνωστικών μεθόδων. Στην παρούσα μελέτη μελετήθηκαν 3.500 δείγματα προερχόμενα από ασθενείς της πενταετίας 1999-2003 που προσήλθαν στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών καθώς και στο Ειδικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Δυτικής Ελλάδος με σκοπό την ανεύρεση μυκοβακτηριδίων (Mycobacterium spp.). Η μελέτη περιελάμβανε: α) άμεσο έλεγχο σε παρασκεύασμα μετά από οξεάντοχη χρώση Ziehl-Neelsen (ΖΝ) για ανεύρεση οξεάντοχων και αλκοολάντοχων βακτηρίων (Acid Fast Bacteria –AFB) σε ποικίλα δείγματα του αναπνευστικού, αλλά και από άλλα στείρα υγρά σώματος, και β) τη μοριακή μέθοδο COBAS AMPLICOR αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (CA PCR). Η ευαισθησία, η ειδικότητα, η θετική και αρνητική προγνωστική αξία της CA PCR καθορίστηκε μεταξύ AFB-θετικών και AFB-αρνητικών δειγμάτων. Υψηλή ευαισθησία της CA PCR παρατηρήθηκε μεταξύ όλων των AFB-θετικών δειγμάτων, ενώ τα δείγματα πτυέλων που ελήφθησαν μετά από βρογχοσκόπηση (ΜΤΒ-πτύελα) θεωρήθηκαν τα πλέον κατάλληλα δείγματα με ευαισθησία 70% και ειδικότητα 98,6% μεταξύ των AFB-αρνητικών δειγμάτων. Η αύξηση τα τελευταία χρόνια της ανθεκτικότητας στελεχών του Μ. tuberculosis καθιστά αναγκαία την καλλιέργεια και την ευαισθησία στα αντιφυματικά φάρμακα. Για το σκοπό αυτό, μετά από ειδική επεξεργασία των κλινικών δειγμάτων (ρευστοποίηση και εμπλουτισμό) σύμφωνα με το πρωτόκολλο της εταιρείας Becton Dickinson BBL MycoPrep, ακολούθησε καλλιέργεια η οποία έγινε ταυτόχρονα με δυο μεθόδους: α) σε στερεό θρεπτικό υλικό Löwentein-Jensen (L-J BioMerieux, SA Lyon, France), και β) σε φιαλίδια BACTEC MYCO/F Becton-Dickinson για γρήγορη ανίχνευση με το αυτόματο σύστημα BACTEC 9000 ΜΒ. Θετικές καλλιέργειες προερχόμενες και από τις δύο μεθόδους επιβεβαιώθηκαν με τρεις τρόπους: α) χρώση (Ζ-Ν) του παρασκευάσματος για οξεάντοχα και αλκοολάντοχα βακτηρίδια (AFB) β) ανακαλλιέργεια σε L-J και γ) CA PCR. Ακολούθησε ταυτοποίηση ειδών Mycobacterium spp: α) με βιοχημικές δοκιμασίες (παραγωγή νιασίνης – παραγωγή θερμοανθεκτικής καταλάβης), και β) με μεθόδους μοριακής βιολογίας (PCR και υβριδισμό Genotype Mycobacteria). Σε 88 ΜΤΒ απομονωθέντα στελέχη από διαφορετικούς ασθενείς τα οποία ταυτοποιήθηκαν με PCR και υβριδισμό, εφαρμόστηκε δοκιμασία ευαισθησίας στα τέσσερα πρώτης επιλογής αντιφυματικά φάρμακα (INH, RIF, STR, EMB) με τρεις διαφορετικές μη αυτόματες μεθόδους: τη μέθοδο αναλογιών σε άγαρ (ΜΟΡ), την MGIT και το E-test. Καλή συμφωνία αποτελεσμάτων σημειώθηκε μεταξύ E-test και ΜΟΡ για την ΙΝΗ και RIF, ενώ μεταξύ των μεθόδων MGIT και ΜΟΡ παρατηρήθηκε καλή συμφωνία για την ΙΝΗ, RIF και STR. Έτσι, ενώ η ΜΟΡ παραμένει μέθοδος εκλογής, αν και χρονοβόρα, εν τούτοις η MGIT παρουσιάζει μεγάλη ευαισθησία και είναι ταχύτερη. Η εφαρμογή νέων αξιόπιστων τεχνικών μειώνει εντυπωσιακά το χρόνο έκδοσης αποτελεσμάτων όσον αφορά τις λοιμώξεις από Mycobacterium spp., την ταυτοποίηση και τον έλεγχο αντοχής στα αντιφυματικά φάρμακα έτσι ώστε η πρόγνωση της νόσου όσον αφορά την εργαστηριακή διάγνωση της φυματίωσης και την παρακολούθηση της θεραπείας βελτιώνεται σημαντικά.
|
|---|
