Περίληψη: | Η επιστήμη της νανοτεχνολογίας χρησιμοποιείται ευρύτατα τα τελευταία χρόνια, τόσο στον τομέα της φαρμακευτικής όσο και της ιατρικής. Η νανοτεχνολογία ασχολείται με τεχνολογικές εξελίξεις της κλίμακας των νανόμετρων, συνήθως 0,1-100nm.
Ειδικότερα, τα νανογαλακτώματα έχουν αποκτήσει πρακτική εφαρμογή σε ένα πλήθος από εμπορικές περιοχές, όπως είναι η χημική, η φαρμακευτική και οι βιομηχανίες καλλυντικών. Το πλεονέκτημα των νανογαλακτωμάτων σε αντίθεση με τα συμβατικά γαλακτώματα είναι το μικρό μέγεθος των σωματιδίων τους, το οποίο μπορεί να αντισταθεί στην φυσική αποσταθεροποίηση που προκαλείται από το βαρυτικό διαχωρισμό, την κροκίδωση ή / και τη συνένωση. Αποφεύγεται επίσης το φαινόμενο της κρεμοποίησης, επειδή η κίνηση Brown του σωματιδίου είναι αρκετή για να υπερνικήσει την δύναμη που προκαλεί τον βαρυτικό διαχωρισμό. Τέλος, το μέγεθος και η πολυδιασπορά στα νανογαλακτώματα είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν τις ιδιότητες των σταγονιδίων, όπως τη σταθερότητά τους, τις ρεολογικές ιδιότητες, την εμφάνιση, το χρώμα, την υφή και τη διάρκεια ζωής τους.
Σύμφωνα με την βιβλιογραφία, η προτίμηση που επιδεικνύουν οι καταναλωτές, ιδιαίτερα των ανεπτυγμένων χωρών, στη χρησιμοποίηση προϊόντων με φυσικά συστατικά, αλλά και η αυξανόμενη επιθυμία τους για προϊόντα που περιέχουν όσο το δυνατόν λιγότερες τεχνητές και χημικές ουσίες, έχουν οδηγήσει πολλές εταιρείες στην παραγωγή μιας σειράς προϊόντων προσωπικής περιποίησης που παράγονται κατά βάση από φυσικά συστατικά.
Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η παρασκευή νανογαλακτωμάτων, διαφόρων ελαίων φυτικής προέλευσης, που χρησιμοποιούνται συχνά σε καλλυντικά ή φαρμακευτικά προϊόντα τοπικής εφαρμογής, με στόχο την αύξηση της φυσικοχημικής σταθερότητας της διασποράς και τη βελτίωση της ενυδατικής δράσης στο δέρμα.
Παρασκευάστηκαν έξι νανογαλακτώματα. Ως γαλακτωματοποιητής χρησιμοποιήθηκε το Macrogol 15 Hydroxystearate. Ως υδατική φάση χρησιμοποιήθηκε ενέσιμο ύδωρ. Ως μάρτυρες παρασκευάστηκαν συμβατικά γαλακτώματα ίδιας σύστασης. Η κατανομή του μεγέθους των διεσπαρμένων σωματιδίων στα νανογαλακτώματα και τα συμβατικά γαλακτώματα μετρήθηκε με δυναμικό σκεδασμό του φωτός και στατικό σκεδασμό του φωτός αντίστοιχα. Τέλος, η σταθερότητα των γαλακτωμάτων αξιολογήθηκε αρχικά με φυγοκέντριση (2000rpm, 22 oC 30min). Επιπλέον μελετήθηκε σε διάφορες συνθήκες φύλαξης (25o, 4o και 45oC), ενώ όλα τα δείγματα υποβλήθηκαν σε επιταχυνόμενη γήρανση (τρεις κύκλοι θέρμανσης στους 45oC και ψύξης στους 25oC). Οι παράμετροι που μετρήθηκαν για την αξιολόγηση της σταθερότητας ήταν το μέσο μέγεθος, η κατανομή του μεγέθους, και το ζ-δυναμικό των διασπορών σε προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα (1, 8, 15, 22, 30, 60 και 90 ημέρες). Αποδείχθηκε ότι, τα νανογαλακτώματα είναι πιο σταθερά από τα αντίστοιχα συμβατικά γαλακτώματα, ενώ καλύτερη σταθερότητα επιτυγχάνεται στους 4oC.
Σε επόμενο βήμα, μελετήθηκαν οι αποφρακτικές ιδιότητες των νανογαλακτωμάτων, δηλαδή η ικανότητα σχηματισμού λιπιδικού φιλμ στην επιφάνεια του δέρματος με αποτέλεσμα να περιορίζεται προσωρινά η άδηλη απώλεια του νερού. Η μελέτη έγινε in vitro και το χαρακτηριστικό που μελετήθηκε ήταν η απώλεια του νερού μετά από 6, 24 και 48 ώρες έκθεσης σε θερμοκρασία κοντά στην θερμοκρασία του ανθρώπινου δέρματος. Στη συνέχεια, υπολογίστηκε ο δείκτης απόφραξης για κάθε δείγμα. Όλα τα γαλακτώματα είτε συμβατικά είτε νανογαλακτώματα παρουσίασαν ικανοποιητικό δείκτη απόφραξης κυρίως στις 6h, (F > 10). Η μορφοποίηση των ελαίων ως νανογαλακτώματα έδωσε καλύτερα αποτελέσματα σε δυο δείγματα (κηρός μέλισσας-αμυγδαλέλαιο, βούτυρο κακάο-αμυγδαλέλαιο). Ενώ μόνο το συμβατικό γαλάκτωμα με βούτυρο κακάο και ελαιόλαδο έδωσε καλά αποτελέσματα. Το ελαιόλαδο εμφάνισε ικανοποιητική απόφραξη μόνο στις 6h ανεξάρτητα από τον φορέα. Η απόφραξη που προκάλεσε το αμυγδαλέλαιο είχε διάρκεια μόνο για τα νανογαλακτώματα, ενώ το βερικοκέλαιο προκάλεσε απόφραξη μέχρι 48h μόνο όταν συνδυάστηκε με το βούτυρο κακάο ανεξάρτητα από το φορέα.
Τέλος, η άμεση επίδραση των νανογαλακτωμάτων στο δέρμα, ελέγχθηκε στην έσω επιφάνεια του αντιβράχιου υγιών εθελοντών. Το χαρακτηριστικό που μελετήθηκε ήταν η μεταβολή της ενυδάτωσης μετά από 1και 2 h εφαρμογής των δειγμάτων στο δέρμα. Παρατηρήθηκε πως όλα τα δείγματα προκάλεσαν αύξηση της ενυδάτωσης του δέρματος, μετά από 1h εφαρμογής, σε ποσοστό που κυμαίνεται μεταξύ 10-20%. Εξαίρεση αποτέλεσε το γαλάκτωμα με κηρό μέλισσας και βερικοκέλαιο, το οποίο εμφάνισε δράση μετά από 2h εφαρμογής.
|